Kritiek krijgen is niet leuk, maar kritiek geven net zo min. Toch is kritiek een essentieel onderdeel van goede communicatie. In dit artikel geven we je tips en advies over het inzetten van kritiek als communicatietool.

Wat betekent kritiek?

Kritiek is het commentaar dat je krijgt als iemand vindt dat jij naar zijn of haar mening iets niet naar behoren hebt gedaan, gezegd of gemaakt. Om tot kritiek over te gaan worden jouw acties naast de normen en maatstaven van diegene gelegd. Wijk jij daarvan dusdanig af dat diegene zich daaraan stoort, dan kun je verwachten dat je kritiek krijgt. Het is echter altijd slechts de mening van een persoon of organisatie.

Wat is opbouwende kritiek?

Opbouwende kritiek is bedoeld om goede raad te geven. In de ogen van degene of degenen die jou bekritiseren zou je beter kunnen presteren als je hun kritiek ter harte neemt. Deze kritiek is niet bedoelt om je persoonlijk of zakelijk te kwetsen of te vernederen, maar om je te helpen.

5 tips om opbouwende kritiek te geven

Opbouwende kritiek is niet bedoeld om mensen te kwetsen, maar om ze van dienst te zijn. Toch is het vaak lastig om mensen die dicht bij je staan te bekritiseren. Daarom hebben we 5 nuttige tips voor je die het makkelijker maken om te zeggen wat je op je hart hebt.

1. Handel niet in een impuls

Ben je van mening dat die ene collega veel beter in het team zou presteren als hij of zij niet altijd haantje de voorste was? Kies dan een geschikt moment om je collega even apart te nemen en spreek je bezorgdheid uit.

2. Wacht niet te lang met het geven van opbouwende kritiek

Opbouwende kritiek is erg nuttig en kan onnodige ergernissen voorkomen. Wanneer jij dus van mening bent dat iemand anders zijn voordeel met jouw kritiek zou kunnen doen, wacht dan niet te lang. Zo voorkom je dat de ander je vraagt, waarom je dat niet eerder gezegd hebt. Logisch, want niemand wil onbedoeld een bron van ergernis zijn.

3. Houd het privé en spreek namens jezelf

Kom nooit met kritiek op een persoon ten overstaan van derden. Daardoor lijdt de persoon in kwestie enorm gezichtsverlies. Dat maakt het bijna onmogelijk om jouw adviezen ter harte te nemen. Het is ook belangrijk dat je in de ik-vorm spreekt. Verschuil je niet achter anderen. De persoon in kwestie denkt dan al snel dat hij of zij onderwerp van gesprek is.

4. Blijf kalm

Opbouwende kritiek, net als negatieve kritiek, komt altijd voort uit kleine of grote ergernissen en/of onbegrip. Als je wilt dat jouw kritiek goed opgevat wordt, doe je er goed aan om kalm en rustig te zeggen wat jij vindt. Handel dus niet in emotie en maak je niet kwaad, want dan loop je de kans dat de situatie escaleert.

5. Wees duidelijk

Zorg dat wanneer je opbouwende kritiek geeft, het duidelijk is waar het precies om gaat. Zeg dus niet tegen die collega, die regelmatig onvoorbereid de vergadering bijwoont, dat hij of zij zich beter voor het team moet inzetten. Het is beter om to the point te zijn. Zeg, dat het team erbij gebaat zou zijn als hij of zij zich beter zou voorbereiden op jullie vergaderingen.

5 tips om met kritiek om te gaan

1. Word niet meteen kwaad

Vreselijk is het, als iemand wiens mening je respecteert je bekritiseert. In een eerste reactie kan je daar dan ook vaak negatief op reageren. Doe dat niet. Het is beter om te zeggen dat je er even over na wilt denken. Als je wat rustiger en minder emotioneel bent, ben je beter in staat om de feedback te relativeren.

2. Het is niet persoonlijk 

Bedenk dat het voor degene die jou bekritiseert best moeilijk is om jou zijn of haar mening te geven met betrekking tot jouw acties. Stel jezelf eens in die positie. Ga dus bij jezelf te rade of de kritiek misschien terecht is en of je er iets mee kunt. De kritiek die je hebt gekregen is in elk geval een opening om de dialoog aan te gaan.

3. Voel jezelf gerespecteerd

Weet dat je alleen kritiek van iemand krijgt die jou belangrijk vindt. Jij bent dus de moeite waard om mee in gesprek te gaan. Als je er niet toe zou doen, zouden ze je gewoon links laten liggen.

4. Kom erop terug

Laat de kritiek die je kreeg nog eens de revue passeren en bedenk of je er iets mee kunt. Misschien heeft de ander jou niet goed begrepen, of zit er een kern van waarheid in, waar je actie op kunt ondernemen. Als je er klaar voor bent, ga dan nogmaals het gesprek aan. Zo maak je het probleem bespreekbaar en kan er aan een oplossing gewerkt worden.

5. Evalueer

Nadat er actie is ondernomen om het probleem of geschil op te lossen, doe je er goed aan om een en ander te evalueren. Grote kans dat alle ergernissen tot het verleden behoren en de samenwerking of het contact enorm verbeterd is.