Stel je voor, je hebt een baan die helemaal bij jou past. Een baan waar je energie van krijgt en die jou voldoening schenkt. Om te weten wat bij jou past, zul je eerst moeten weten wie jij echt bent en wat je echt wilt. De loopbaanankers van de psycholoog Edgar Schein helpen je hierbij. Wat zijn loopbaanankers en hoe gebruik je ze? Je leest het hieronder.

Wat zijn loopbaanankers?

Loopbaanankers zijn de werkwaarden volgens het model van de psycholoog Edgar Schein. Het zijn de bewuste drijfveren die mensen hebben om voor een bepaalde functie en een bepaalde organisatie te kiezen. Het loopbaananker is dat element in je zelfbeeld dat je niet wilt opgeven, ook niet wanneer je voor een lastige keuze staat.

Jouw loopbaanankers laten zien wat jij wat jij belangrijk vindt in een baan en andersom dus ook waarom een bepaald beroep of bepaalde baan bij jou past of niet. Kies je een baan die aansluit op jouw belangrijkste loopbaananker, die jou voldoening schenkt, dan heb je meer werkplezier en succes.

Loopbaanankers zijn hulpmiddelen die kunnen worden gebruikt om je loopbaandoelen te bepalen en te helpen bij het maken van beslissingen over je loopbaan. Ze kunnen worden gebruikt om te reflecteren op je huidige werk en om te bepalen wat je graag zou willen bereiken in de toekomst op basis van jouw belangrijkste drijfveren.

Hoe gebruik je loopbaanankers?

De vijf stappen om loopbaanankers te gebruiken:

1. Begin met het identificeren van je persoonlijke waarden, bewuste drijfveren en belangrijkste doelen in het leven. Dit kan helpen om je te concentreren op wat voor jou belangrijk is en wat je wilt bereiken in je loopbaan.
2. Maak een lijst van je belangrijkste loopbaanankers. Dit kunnen dingen zijn zoals salaris, werkgelegenheid, vrijheid, persoonlijke groei, work-life balance, etcetera.
3. Reflecteer op hoe je huidige werk aansluit bij je loopbaanankers. Is je huidige werk in lijn met je waarden en doelen? Zo ja, wat maakt het werk voor jou bevredigend? Zo niet, wat zou je graag anders zien in je werk om het beter aan te laten sluiten bij je ankers?
4. Maak gebruik van je loopbaanankers om beslissingen te nemen over je loopbaan. Als je bijvoorbeeld op zoek bent naar een nieuwe baan, kun je je loopbaanankers gebruiken om te bepalen welke banen het beste aansluiten bij wat je belangrijk vindt.
5. Blijf regelmatig reflecteren op je loopbaanankers en aanpassen waar nodig. Je waarden en doelen kunnen veranderen naarmate je ouder wordt en ervaring opdoet, dus het is belangrijk om je loopbaanankers regelmatig te blijven beoordelen.

De 8 loopbaanankers van Schein

Op basis van jaren van interviews met de afgestudeerden ontdekte Schein in de combinatie van talenten, drijfveren en waarden patronen. Een aantal lijnen die te onderscheiden waren in het zelfbeeld dat zich bij de individuen ontwikkelde gedurende de eerste jaren van werkervaring.

Ook constateerde hij dat dit zelfbeeld vervolgens vrij stabiel bleef gedurende de jaren die daar op volgen. Ook als er geen gelegenheid is om het zelfbeeld gestalte te geven. Een voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld een noodlijdende kunstenaar die altijd kunstenaar zal blijven maar een taxi bestuurt om het geld te verdienen. Schein onderscheidt acht loopbaanankers:

1. Algemeen management

Als dit loopbaananker belangrijk voor je is, dan wil je leidinggeven en heb je een brede kennis (generalist) in plaats van een specialistische kennis (specialist). Je bent resultaatgericht, wilt invloed hebben, beslissingen nemen.

Je kunt daarnaast ook goed samenwerken en communiceren en krijgt energie van het oplossen van interpersoonlijke en emotionele problemen met medewerkers.

2. Autonomie en onafhankelijkheid

Als dit loopbaananker belangrijk voor je is, dan werk je graag zelfstandig en wil je niet beperkt worden door andere mensen, regels of voorschriften. Je wilt juist zoveel mogelijk op je eigen manier, op je eigen werktempo en volgens je eigen (kwaliteits)normen doen.

Een organisatie en functie die vraagt om zelfsturende mensen met eigen inbreng zorgt dat jij je op je gemak voelt.

3. Gevoel voor dienstverlening en toewijding aan een zaak

Als dit loopbaananker belangrijk voor je is, dan wil je graag een bijdrage leveren aan het verbeteren van het leven van andere mensen, de samenleving, de wereld, enzovoorts. Je wil graag zinvol werk doen en met mensen werken. Organisaties die bij je passen sluiten met hun doelstellingen dan ook vaak aan op jouw doelen.

Maar je kunt ook in andere organisaties een dienstverlenende functie hebben zoals human resource medewerker of juridisch adviseur. Je kunt dus zeker ruimer denken dan alleen aan beroepen als verpleegkundige, docent, fysiotherapeut enzovoorts. Je wil graag erkenning krijgen voor het werk wat je doet en bent loyaal aan doelen, minder aan een organisatie.

4. Levensstijl

Als dit loopbaananker belangrijk voor je is dan is evenwicht tussen privéleven en werk belangrijk voor je. Je vindt werk niet het belangrijkste in je leven en het mag niet ten kosten gaan van de doelen in je privéleven.

Extra inspanningen zoals overwerk doe je niet graag, zeker niet als dit ten koste gaat van momenten met je gezin of vrienden of andere zaken in je privéleven.

5. Ondernemingsgerichte creativiteit

Als dit loopbaananker belangrijk voor je is, dan ben je ondernemend ingesteld en droom je wel eens van het starten van een eigen bedrijf. Je kunt dan je eigen ideeën voor producten of diensten “in de markt zetten”.

Je hecht minder aan zekerheid en durft best enig risico te nemen om je doelen te bereiken. Je wilt geld verdienen en bekendheid krijgen door jouw ideeën om te zetten in daden.

6. Technisch en functioneel

Als dit loopbaananker belangrijk voor je is, dan wil je specialist zijn en heb je veel deskundigheid, talent en motivatie voor een bepaald soort werk (een functionele competentie zoals verkopen, ontwerpen, lassen, koken, financiële analyse enzovoorts). Je ‘arbeidsidentiteit’ hangt bij dit loopbaananker nauw samen met de inhoud van je werk.

Je wilt je verdiepen in je vak, niet om hogerop te komen, voor baanzekerheid of om je eigen bedrijf te kunnen starten; maar dus wel om iets heel goed te kunnen, specialist te zijn in jouw vak(gebied). Bij doorgroeien in een organisatie is het belangrijk om het opgebouwde specialisme te kunnen blijven gebruiken. 

7. Zekerheid, stabiliteit

Als dit loopbaananker belangrijk voor je is, dan werk je het liefst in een goed georganiseerde (grote) organisatie met goede arbeidsvoorwaarden. Uiteraard is een vast dienstverband het prettigst voor je.

Veranderen van baan, zeker naar een baan bij een andere organisatie, is erg spannend en voelt al snel als een groot risico. Daarom is een grote organisatie met veel vaste functies (mogelijkheden om een loopbaan te volgen binnen één organisatie) en een grote bestaanszekerheid een voordeel.

8. Zuivere uitdaging

Als dit loopbaananker belangrijk voor je is, dan wil je graag uitdagingen aangaan en deze natuurlijk goed volbrengen. Dit kunnen uitdagingen zijn die je jezelf oplegt of die je bijvoorbeeld met collega’s of concurrenten aangaat.

Je houdt niet van routine en wil steeds nieuwe en/of moeilijke(re) opdrachten. Je hebt ambitie en een grote intrinsieke motivatie om die ambitie om te zetten in daden. Je hebt een positieve mindset en veel doorzettingsvermogen.

Hoe werkt het loopbaananker model van Schein?

Het loopbaananker model van Schein is een theorie die suggereert dat mensen hun loopbaan bepalen op basis van hun persoonlijke waarden, drijfveren, behoeften en interesses. Volgens deze theorie hebben mensen drie soorten loopbaanankers die hun loopbaankeuzes en -richtingen beïnvloeden:

1. Persoonlijke ankers: Dit zijn persoonlijke waarden en behoeften, zoals persoonlijke groei, werk-privébalans en financiële stabiliteit.
2. Functionele ankers: Dit zijn vaardigheden en kennis die mensen hebben opgedaan en die ze graag willen toepassen in hun werk.
3. Contextuele ankers: Dit zijn factoren zoals de werkomgeving, de cultuur van het bedrijf en de locatie van het werk.

Volgens het model van Schein zijn deze drie aspecten verbonden met elkaar en beïnvloeden ze elkaar.

De voor- en nadelen van het loopbaananker model

Het loopbaananker model van Schein kan een nuttig hulpmiddel zijn voor mensen die willen reflecteren op hun loopbaan en bewuste keuzes willen maken over hun toekomstige carrière. Het model heeft voor- en nadelen zoals je hieronder kunt lezen:

Voordelen:

• Het model biedt een structuur voor het identificeren en reflecteren op persoonlijke waarden, behoeften en interesses. Dit kan je helpen om gerichter te zoeken naar werk dat aansluit bij wat voor jou belangrijk is.
• Het kan je helpen om te begrijpen hoe jouw persoonlijke ankers, functionele ankers en contextuele ankers verbonden zijn met elkaar en hoe ze elkaar beïnvloeden. Dit kan leiden tot een beter begrip van hoe jij je kunt ontwikkelen in jouw loopbaan en welke volgende loopbaanstap het beste bij jou past.

Nadelen:

• Het model kan je beperken in jouw loopbaankeuzes, omdat het model suggereert dat je jouw loopbaan bepaalt op basis van jouw persoonlijke ankers, functionele ankers en contextuele ankers. Als jij bijvoorbeeld een baan zoekt die buiten jouw comfortzone ligt of die niet aansluit bij jouw huidige ankers, dan kan het lastig zijn deze keuzes te maken.
• Jouw ankers kunnen veranderen naarmate je ouder wordt en ervaring opdoet, dus het is belangrijk om regelmatig te reflecteren op je ankers en om ze aan te passen waar nodig.
• Het loopbaananker-model van Schein is slechts een theorie en kan het niet alle aspecten van loopbaankeuzes en -ontwikkeling verklaren. Het is daarom belangrijk om het model te gebruiken als een hulpmiddel, in plaats van het als de enige factor te zien bij het maken van loopbaankeuzes.

Heb jij carrière twijfels en wil jij serieus aan de slag om te ontdekken wat het beste bij jou past? Dan is het Passie Profiel traject iets voor jou. Deze holistische en moderne methode is gebaseerd op jarenlang onderzoek, meer dan 10 jaar ervaring in loopbaan coaching, psychologie en persoonlijke ontwikkeling.

Het Passie Profiel heeft al meer dan 1000 mensen geholpen om helderheid te creëren over wie ze werkelijk zijn, in hun eigen kracht te gaan staan, hun echte passie en carrièrerichting te formuleren en daadwerkelijk het roer om te gooien.